Experimenteren met energie, maar met behoud van wooncomfort
Over een paar jaar moet elk nieuw appartementencomplex hyper-zuinig zijn. Maar hoe kom je daar? Iemand moet er een begin mee maken, met experimenteren, uitvinden wat de hindernissen zijn, en tegelijk bewoners tevreden stemmen. In Veghel staat Collegepark Zwijsen. Historische panden worden daar verbouwd tot appartementen, telkens weer wat energiezuiniger. De bewoner krijgt drie jaar lang garantie op nul euro energiekosten. Dat geeft krediet om kinderziektes op te lossen, want die zijn er. Maar het wooncomfort mag er niet onder lijden, en liefst beter worden.
Collegepark Zwijsen is het project van Gerald Kristen, die 35 jaar ervaring heeft in energiezuinige projecten. Als mede-ontwikkelaar ontwerpt hij de energievoorziening en zorgt ervoor dat die ook gerealiseerd wordt. In deze fase betekent dat: barrières nemen. Bijvoorbeeld: “We hebben zonnepanelen. De stroom daaruit verdelen de bewoners eerst onderling,” zegt Kristen. “Wat er tekort is of teveel is, komt of gaat via een grootverbruikersaansluiting naar het net. Maar dat is niet in het voordeel van de netbeheerder, want die wil aansluitingen en stroom verkopen. En de belastingdienst wil elke kilowattuur apart aan bewoners belasten.”
Experimentenregeling
Om die bakens te omzeilen kon Kristen terecht in de Experimentenregeling van het ministerie van EZK.” Een nieuw concept, maar wellicht de toekomst, denkt Kristen: “Als je een paar projecten samenvoegt, wordt opslag van stroom ook aantrekkelijk. De Europese Unie wil dit graag, en wij doen de praktijkervaring op om dit soort concepten verder uit te rollen.”
Ook de warmtevoorziening kostte hoofdbrekens. “Ik wilde de buizen voor de zonnecollector verticaal aan de gevel, omdat je zo in de winter meer warmte opvangt. Want dan staat de zon altijd laag en tegelijk heb je meer warmte nodig. Maar dan moet je langs welstand, monumentenzorg.”
Belangen
Gerald Kristen brak daar doorheen. “Dat kost heel veel overtuiging, tijd en persoonlijke aandacht. Dit soort regelgeving is altijd ter bescherming van bestaande belangen. Terwijl we ervaring moeten opdoen. Met gebruik van nieuwe installaties en materialen, en het is ook nog niet zo gemakkelijk om hiervoor een installatiebedrijf te vinden.”
Hoe snel ervaring kan leiden tot weer een nieuw concept bewijst het Collegepark Zwijsen zelf al. “In de eerste fase, 2,5 jaar geleden, hebben we nog een collectieve gasketel toegepast. In de volgende fases zullen we zelf ook warmtepompen gaan toepassen.” In die volgende fases zullen ook steeds meer de bewoners betrokken worden. “Dat is een heel proces, want iedereen kijkt hiernaar vanuit zijn eigen achtergrond. Maar dat moet je toch doen.”
Zelf uitvinden
Wat je ook doet met de energievoorziening: wooncomfort staat altijd voorop, daar wil niemand een concessie doen. Marja Hollander woont samen met Cobus in een woning uit Fase II, in een oud gymlokaal. “Dit concept sprak ons heel erg aan, en natuurlijk ook handig, drie jaar geen energiekosten, dus kochten we dit appartement. We wonen er nu een jaar. Maar ik geef toe: we hebben wel moeten wennen. Het is niet als bij een cv-ketel, even harder of zachter zetten.”
Hollander: “Zo’n warmteterugwinning werkt anders. We hebben heel veel zelf moeten uitvinden. Bijvoorbeeld: is de warmte uit de warmteterugwinning voldoende, of moet je ook de hoofdverwarming aanzetten? Hoe koel je je huis, zoals bij die hittegolf van deze zomer? Het is nieuw, er zijn kinderziektes, je moet de boel goed schoonhouden, en er zijn ook best wel buren die er heel chagrijnig van werden. Wij hadden in het begin ook best wat zorgen, over frisse lucht en comfort. Maar we wonen comfortabel. En dit samen met je buren uitzoeken, dat schept ook wel een band, haha.”
Marja Hollander wil nog wel andere kandidaten deze spiegel voorhouden: “Het is een andere manier van wonen, het vraagt dat je meer op energie let. Nu lukt ons dat. We gaan over niet al te lange tijd weer verhuizen. Maar mijn volgende huis willen we ook zo!”
Enkele gegevens
- Collegepark Zwijsen, Veghel: 120 appartementen in oude gebouwen, in vijf fases.
- Nul energiekosten: de bewoner krijgt de garantie dat de eerste drie jaar zonder energiekosten zijn.
- De Experimentenregeling elektriciteitswet is bedoeld voor nieuwe concepten voor decentrale duurzame elektriciteit. De regeling duurde tot en met 2018; er is nog niet bekend of er een opvolger komt.
- In Fase I stond nog een aardgasketel voor (extra) warmtevoorziening. Volgende fases worden voorzien van verticale zonnecollectoren en warmtepompen. Verder zijn aanwezig: goede isolatie, warmteterugwinning uit de ventilatielucht, vloerverwarming, zonnepanelen voor stroom.